W 1983 roku w Czarnogórze powstał nowy park narodowy – ogromne słodkowodne Jezioro Szkoderskie (Skadarsko jezero), częściowo położone na terytorium Albanii (gdzie nosi nazwę Shkodra).
Ten majestatyczny zbiornik wodny jest niezwykle piękny, obfituje w ryby i jest domem dla ogromnej liczby ptaków. Na jego brzegach rozlokowane są urokliwe, starożytne wioski, a na wyspach znajdują się kościoły i ruiny twierdz. To wszystko niezmiennie przyciąga uwagę turystów, którzy nie chcą przegapić okazji, by własnymi oczami zobaczyć piękno tego starożytnego i wspaniałego jeziora.
Najczęściej turyści przybywają tu z jakiegokolwiek czarnogórskiego kurortu, by odmienić otoczenie i cieszyć się większą ilością wrażeń z wypoczynku. Wycieczki na jezioro, trwające cały dzień, cieszą się ogromną popularnością, a można na nie wybrać się praktycznie z każdego zakątka kraju.
Co więc robić, jak się tam dostać i czy warto w ogóle odwiedzić Jezioro Szkoderskie – o tym wszystkim opowiem w tym artykule.
Jezioro Szkoderskie to największe słodkowodne jezioro na Bałkanach i w Europie. Podzielone jest między dwie kraje: niewielka część przestrzeni wodnej należy do terytorium albańskiego (gdzie jezioro nosi nazwę Shkodra), a większa część stanowi rezerwat narodowy Czarnogóry.
Jezioro ma imponujące rozmiary: w zależności od pory roku i poziomu wody, jego powierzchnia może wynosić od 390 do 530 kilometrów kwadratowych. Sam rezerwat, nazwany od jeziora, jest tak duży, że nawet całe wakacje mogłyby nie wystarczyć, aby go w całości zwiedzić – zajmuje ponad 40 hektarów.
Badacze uważają, że jezioro powstało około 65 milionów lat temu. Zasilają je kilka rzek, z których dwie największe to Moraca i Crnojevića. Te aktywne rzeki pozwalają jezioru na odnawianie się, co najmniej, dwa razy w roku, co sprawia, że woda zawsze jest świeża. Następnie woda płynie w kierunku Adriatyku, wpierw wpadając do albańskiej rzeki Bojana, która z kolei odprowadza wodę bezpośrednio do morza.
Na północnym zachodzie jeziora znajduje się tamę, nad którymi przechodzą mosty: drogowy i kolejowy. Przez ten obszar przejeżdżają pociągi, łączące czarnogórskie miasto Bar z serbską stolicą Belgradem. Wzdłuż zatoki Hotish przechodzą także dwie drogi, łączące Czarnogórę z Albanią.
Park narodowy jest znany jako jedno z największych rezerwatów dla ptaków, preferujących życie na bagnach. Na jeziorze można spotkać, co najmniej, 250 gatunków ptaków. Na przykład, zimą tu przylatują kormorany, a latem można obserwować życie czapli, kaczek, mew, czarnych ibisów, pelikanów dalmatyńskich.
Wody jeziora stały się również, domem dla niezwykłego różnorodności ryb – jest tu około 45 gatunków.
Od końca maja do połowy lipca jezioro zamienia się w festiwal storczyków: całe obszary białych storczyków, żółtych storczyków, orzechów wodnych. To niesamowicie piękne widowisko – warto przyjechać tu tylko dla tego widoku.
Świat roślinny i zwierzęcy rezerwatu nie jest tak zróżnicowany, jak w innych parkach narodowych Czarnogóry, ale tutaj również można zobaczyć coś nietypowego.
Piękne krajobrazy Jeziora Szkoderskiego
Jezioro Szkoderskie to ważny punkt na mapie atrakcji Czarnogóry i Albanii. Dwie trzecie powierzchni jeziora należy do Czarnogóry, a jedna trzecia do Albanii. Jeśli planujesz samodzielnie odwiedzić Jezioro Szkoderskie w Czarnogórze, musisz udać się do niewielkiego miasteczka Virpazar, położonego między Podgoricą a Barem.
Do Virpazaru można dotrzeć kilkoma sposobami:
Samochodem. Koszt wynajmu samochodu w Czarnogórze zaczyna się od 14 euro za dzień. Więcej szczegółów na temat wynajmu samochodu w Czarnogórze znajdziesz w tym artykule.
Położenie Jeziora Szkoderskiego na mapie
Taksówka. Można zarezerwować transfer online za pośrednictwem specjalnej usługi. Należy podać miasto, z którego chcesz wyjechać, oraz miejsce docelowe – Virpazar. Średni koszt takiego transferu to:
Pociągiem. Pociąg do Virpazaru odjeżdża ze stacji w Barze i Podgoricy. Koszt biletu:
Stacja Virpazar znajduje się około 1 km od centrum miasta. Nawiasem mówiąc, niedaleko stacji kolejowej znajduje się winnica – Vinarija Mašanović, gdzie można skosztować lokalnego wina.
Autobusem. Do Virpazaru można dojechać autobusem, kursującym między Sutomore, Barem, Ulcinjem i Podgoricą. Koszt biletu:
Jeśli mieszkasz w Budvie, Tivacie lub Kotorze, musisz dojechać do Sutomore lub Baru, a stamtąd przesiąść się na autobus do Virpazaru.
Jezioro Szkoderskie można zwiedzić z przewodnikiem. Lokalne firmy oferują wiele grupowych i indywidualnych wycieczek.
Jezioro Szkoderskie można odwiedzić również, jako część zorganizowanej wycieczki z przewodnikiem. Istnieje wiele różnych wariantów wycieczek, obejmujących zwiedzanie atrakcji jeziora oraz oczywiście, rejs po nim. Spośród tych wycieczek można wyróżnić następujące:
Virpazar: panoramiczna wycieczka łodzią po Jeziorze Szkoderskim do klasztoru Kom – od 20 euro od osoby
Rozpocznij swoją podróż w Virpazar, urokliwej wiosce rybackiej. To sielankowe miejsce znajduje się zaledwie pół godziny jazdy od Podgoricy, stolicy Czarnogóry. Po przybyciu na miejsce spotkania lokalny operator turystyczny sprawdzi twoje vouchery i wyjaśni, jak uiścić opłatę za wstęp do parku narodowego.
Podziwiaj zapierający dech w piersiach widok dwóch majestatycznych szczytów Wraniny, płynąc wąskim kanałem rzecznym. Podziwiaj Lesendro – klucz do Jeziora Szkoderskiego, wielowiekową budowlę, na ruinach której gnieżdżą się liczne ptaki.
Odkryj ukryte piękno trzech wysp, ozdobionych tysiącami lili wodnych, tuż przed dotarciem do średniowiecznego klasztoru Kom.
To ukryty skarb, położony na szczycie wzgórza Odrin, dostępny jest tylko łodzią i jest domem dla najlepiej zachowanych fresków w tej okolicy.
Zanurz się w słodkim zapachu dzikiego tymianku podczas 30-minutowej wizyty. Wreszcie, rozkoszuj się orzeźwiającym kąpieliskiem w najczystszych wodach Jeziora Szkoderskiego i podziwiaj malownicze widoki dziewiczej przyrody, która otacza cię w drodze powrotnej.
Jezioro Szkoderskie: rejs łodzią z napojami chłodzącymi – od 15 euro od osoby
Wycieczka rozpoczyna się w Virpazarze. Po przybyciu na miejsce spotkania lokalny operator turystyczny sprawdzi twoje vouchery i wyjaśni, jak uiścić opłatę za wstęp do parku narodowego. Następnie, wyruszysz w rejs.
Podziwiaj zapierające widoki gór Albanii i pobliskiej wyspy Vranjina, które wznoszą się nad krystalicznie czystymi wodami jeziora. Odkryj Lesendro – piękne umocnienie z bogatą historią. Przejdź przez łąki z trawami jeziornymi (wodnymi kasztanami) i obserwuj, jak liczne gatunki ptaków suszą skrzydła na jego ruinach.
Podziwiaj tysiące dużych, ciemnozielonych liści lotosu, unoszących się wokół trzech wysepek i skosztuj pysznego lokalnego wina. W drodze powrotnej rozkoszuj się malowniczymi widokami i orzeźwiaj się w czystych, ciemnoniebieskich wodach Jeziora Szkoderskiego. Po zakończeniu kąpieli wrócisz do Virpazaru.
Shkodra z Tirany: dzienny wycieczka po zamku, mieście i Jeziorze Szkoderskim – od 150 euro od osoby.
Po transferze z hotelu udaj się do miasta Shkodra, trzeciego pod względem wielkości miasta w Albanii, położonego 95 km na północ od Tirany.
To miasto, znane z kulturą, tradycjami i naturalnym pięknem, oferuje różnorodność przyrodniczą, która rzadko spotyka się w jakimkolwiek innym mieście w Albanii: rzeki, jeziora, laguny i góry, które czynią Shkodrę niezapomnianym miejscem w Albanii.
Zbudowany na skalistym wzgórzu, z widokiem na miasto, nad rzekami Buną i Driną, znajdziesz najważniejszy zabytek Szkodry: zamek Rozafa.
Po zwiedzeniu zamku będziesz miał okazję zwiedzić Meczet Ołowiany oraz kościół katolicki i zauważyć różnorodne elementy religijne i architekturę.
Z Virpazara: rejs po Jeziorze Szkoderskim i rzece Crnojevića – od 30 euro od osoby.
W okolicy Jeziora Szkoderskiego znajdują się niektóre z najbardziej fascynujących atrakcji, których nie można przegapić podczas wizyty w Czarnogórze. Wśród nich punkt widokowy “Pavlova Strana” wyróżnia się jako najpiękniejsze miejsce widokowe w całym kraju, z którego rozciąga się zapierający dech w piersiach panoramiczny widok.
Aby podziwiać niesamowite krajobrazy rzeki Crnojevića i z bliska przyjrzeć się temu cudowi natury, dołącz do 4-godzinnej wycieczki łodzią.
Skorzystaj z okazji, by orzeźwić się w jednym z największych jezior w Europie. Podziwiaj widok na zielone pola lilii wodnych i posłuchaj fascynujących historii o tym regionie, które opowie twój przewodnik.
Spójrz na wielowiekową twierdzę Lesendro, zbliżając się do trzech wysp, i poczuj atmosferę Amazonii w samym sercu Czarnogóry. Spróbuj wina z słynnej winnicy wraz z lokalnymi przysmakami, podziwiając piękne krajobrazy rzeki Crnojevića.
Twoja przygoda rozpoczyna się w Virpazarze, urokliwej wiosce rybackiej położonej nad brzegiem Jeziora Szkoderskiego. To sielankowe miejsce znajduje się zaledwie pół godziny jazdy od stolicy Czarnogóry, Podgoricy, i zapewnia wygodny dostęp do jeziora.
Gdy dotrzesz na miejsce spotkania, lokalny operator turystyczny sprawdzi twoje vouchery i wyjaśni, jak uiścić opłatę za wstęp do parku narodowego. Następnie, wszystko będzie gotowe do wejścia na pokład łodzi.
Może się przydać: Wszystkie wycieczki do Jeziora Szkoderskiego można znaleźć pod tym linkiem
Godziny pracy punktów kontrolno-przepustkowych: 08:00 – 18:00.
Bilet wstępu na teren rezerwatu kosztuje:
Bilet obejmuje również, wizytę w centrum informacyjnym na wyspie Vranjina i w Virpazarze, dostęp do szlaków pieszych i punktu obserwacyjnego ptaków.
Możliwe jest skorzystanie z usług przewodnika:
Wynajem kajaka:
Na jeziorze są wszystkie udogodnienia dla kempingu:
Można wybrać się na wycieczkę terenowym pojazdem typu jeep po rezerwacie. Cena – 20 euro za cały dzień wycieczki.
Zezwolenie na wędkowanie:
Miasteczko Virpazar jest dość piękne i przytulne, a to niewielkie przystanie dla łodzi w mieście
W Parku Narodowym znajduje się kilka miast i wiosek, ale najbardziej popularne wśród turystów to: Vranjina i Virpazar, Rijeka Crnoeviča – stąd rozpoczynają się wycieczki po Jeziorze Szkoderskim.
Przy okazji, na mojej stronie znajduje się obszerny artykuł o mieście Virpazar, w którym bardziej szczegółowo opisałem wypoczynek w nim.
Obecnie jest to po prostu małe miasteczko nad Jezioro Skoderskim. W Rijeka Crnojevića znajduje się kilka restauracji i łodzi, które można wynająć. Główną atrakcją miasta jest starożytny kamienny most, który został zbudowany w 1854 roku, przez księcia Danilo.
Park Jeziora Szkoderskiego jest interesujący nie tylko ze względu na przyrodę. Można tu znaleźć wiele cennych zabytków historycznych i kulturowych. Część z tych zabytków powstała już w czasach prehistorycznych. Na terenie parku zachowały się wykopaliska archeologiczne, kilka zamków, klasztorów i kościołów z epoki średniowiecza, stare młyny wodne, nietypowe osady rybackie, itp.
Narodowy Park Jeziora Szkoderskiego na mapie
Do najciekawszych miejsc tej atrakcji przyrodniczej można zaliczyć:
Spośród darmowych atrakcji można wyróżnić kąpiele i obserwację ptaków, co obecnie, nazywane jest modnym słowem – birdwatching.
Jezioro Szkoderskie jest bogate w wyspy, z których każda słynie z czegoś wyjątkowego. Klasztory na wyspach kiedyś pełniły rolę duchowych centrów kraju. Na przykład, prawosławny klasztor na wyspie Vranjina, zbudowany ku czci świętego Mikołaja.
Obok klasztoru znajduje się mały dom, zbudowany przez znaczącą postać Czarnogóry, księcia-biskupa Mikołaja I Petrovicia Njegoša. Dom miał służyć jako królewska rezydencja i miał zostać pozostawiony spadkobierczyni Njegoša.
Zachwycające panoramiczne widoki Jeziora Szkoderskiego z brzegu
Na innych wyspach (Starczewo, Beska, Morachnik, Kom) znajdują się również, klasztory, dostępne do zwiedzania. Miejscowi mnisi byli również, skryptoriami (kopistami). To tutaj, z pokolenia na pokolenie, w specjalnych warsztatach przepisywano księgi kościelne. Niektóre z nich przetrwały do dziś i są cennymi eksponatami w muzeach na całym świecie.
Na wyspie Vranjina znajduje się jedna z najstarszych wiosek rybackich, gdzie ludzie wciąż, tradycyjnie, żyją z tego, co daje im jezioro. Tutaj zjeżdżają się z całego kraju, aby skosztować pysznej, świeżo złowionej ryby.
Jedną z najpopularniejszych restauracji jest tawerna “Jezero”. Obok niej znajduje się centrum informacji turystycznej, gdzie można uzyskać wszystkie potrzebne informacje o rezerwacie.
Inna lokalna wyspa, Grmozur, jest znana z o wiele bardziej mrocznej historii. Zbudowany tu, w czasach osmańskich, fort był tak nieprzystępny, że przez wiele lat znajdowało się tu najbardziej surowe więzienie w kraju.
I dając im praktycznie nierealną możliwość ucieczki, strażnicy więzienni zostali dodatkowo zmotywowani: jeśli któremuś z osadzonych udało się uciec, to jego karę odsiadywał strażnik. Znane są tylko dwa przypadki udanej ucieczki z tej więzienia.
Właściciele małych łodzi mogą zawieźć cię do jednej z lokalnych czystych plaż lub przytulnych nadbrzeżnych restauracji, gdzie poczęstują cię aromatycznymi winami i przygotowanymi na twoich oczach daniami rybnymi.
Dla gości parku narodowego organizowane są również, płatne wędkowanie. Natomiast, całkowicie za darmo, można kąpać się w jeziorze i obserwować liczne ptaki. Tutaj przyjeżdżają profesjonalni ornitolodzy, aby badać życie pelikanów, mew, czapli, kaczek i innych ptaków.
Oprócz zwiedzania zabytków historycznych, w rezerwacie interesujące jest po prostu spacerowanie – organizowane są piesze wycieczki. Można również, popłynąć na spacerowym łodzi lub jachcie, a także wędkować.
Na wyspie Lesendro, niedaleko od Vranjiny, Piotr II Petrović Njegoš w 1843 roku wzniósł twierdzę, która służyła jako posterunek wojskowy w systemie obronnym broniącym Rijekę Crnojevića. Pod koniec tego samego roku Turkowie zajęli twierdzę, rozbudowali ją i umocnili wysokimi murami i wieżami.
Lesendro często nazywany jest “kluczem do jeziora”. Piotr Njegoš kilkakrotnie próbował odzyskać twierdzę, nawet przetrwało przysłowie: “Cierpiał jak król z powodu Lesendro”.
Po wyzwoleniu spod panowania Turków w 1878 roku w twierdzy zbudowano magazyn broni z zapasami wojskowymi, który był używany aż do I wojny światowej. Z budową drogi i linii kolejowej w połowie ubiegłego wieku Lesendro przekształciło się w półwysep.
Twierdza Besac znajduje się niedaleko wioski Virpazar. Została zbudowana przez Turków po upadku Dolnej Zety w 1478 roku. Dzięki swojemu korzystnemu położeniu Besac odegrał ważną rolę obronną w systemie fortyfikacji nad jeziorem.
Na płaskowyżu o powierzchni 1200 m² znajduje się twierdza, z masywnym murem z bramą i wieżami strażniczymi, a także dwoma budynkami w centrum kompleksu.
Między dwoma wojnami światowymi w twierdzy stacjonowała żandarmeria, a podczas włoskiej okupacji służyła jako więzienie. W latach 2013-2016 przeprowadzono prace restauracyjne w twierdzy w celu organizacji wydarzeń kulturalnych.
Ściany twierdzy Besac
Pancevo Oka jest ważnym obszarem pod względem wartości ornitologicznej. W tym obszarze występuje wiele gatunków ptaków, takich jak kędzierzawy pelikan, kormoran karliczki, kormoran wielki, bekas rzeczny, bekas peruwiański, bielik, czapla, kaczka, perkoz, ibis, trzciniak.
Ten rezerwat jest miejscem lęgowym największej kolonii ptaków w Parku Narodowym Jeziora Szkoderskiego: 6 gatunków czapli, ibisów i jednej z największych kolonii kormorana karliczka.
Obszar ten ma również, duże znaczenie botaniczne, ponieważ jest jedynym miejscem występowania rośliny z rodzaju kaldesia w Czarnogórze. W pobliżu wsi Podhum znajduje się centrum informacyjne, w którym można uzyskać wszystkie niezbędne informacje o rezerwacie.
Ptaki w rezerwacie Pancevo Oka
To popularny punkt widokowy, z którego rozciąga się wspaniały widok na miejsce, gdzie rzeka Czarnogóra wijąca się łączy się z Jezioro Skadarskim.
Przyjeżdżają tu turyści, którzy lubią robić piękne i efektowne zdjęcia. Ale bądźcie ostrożni, droga w tym miejscu jest bardzo wąska, a na parkingu mieści się tylko 4 samochody.
Oto taki piękny widok roztacza się z punktu widokowego Pavlova Strana
Nie trzeba długo szukać tu sterników, ważne jest tylko wybranie kogoś, kto nie jest zbyt chciwy. Bo moim sąsiadom trzeba było zapłacić 80 euro za łódkę.
Pomógł mi przewodnik, za co jestem mu ogromnie wdzięczny. Dużą łódkę, z której można się kąpać, wynająłem za 50 euro z wliczonym biletem wstępu, w wysokości 12 euro, do parku narodowego.
Najpierw łódź płynęła na otwarte wody przez wąską cieśninę, gęsto porośniętą żółtymi storczykami i białymi liliami wodnymi.
Sceneria wokół jest magiczna: gładka powierzchnia jeziora pokryta szmaragdowym dywanem natury, niebieskie góry rywalizujące z błękitem nieba – cisza, spokój, błogosławieństwo.
Jezioro ledwo można nazwać górskim, jego wysokość nad poziomem morza wynosi zaledwie pięć metrów. I mimo to, jakże malują je niskie góry, stojące wzdłuż brzegów.
Półtoragodzinny rejs minął niezauważony, trzeba wracać do miejscowości.
Zdjęcie z mojego rejsu po Jeziorze Szkoderskim
I jeszcze jedno, jeśli chodzi o ceny łodzi, wiosłowych i motorowych, można się targować. Najważniejsze, żeby nie przesadzić, to nie są kraje wschodnie, nie można obniżyć ceny 3-4 razy.
Właściciele łódek dowożą do czystych plaż i przytulnych restauracji nadbrzeżnych. Przeważnie podają tam lokalne wina i potrawy z ryb, złowionych na miejscu.
Za określoną opłatą można spróbować szczęścia w wędkowaniu, ale nie próbuj tego robić samodzielnie: w Czarnogórze do połowu ryb potrzebna jest licencja.
Duża ilość ryb w Jeziorze Szkoderskim i szczególnie interesujące gatunki, które występują w tych wodach, sprawiają, że to miejsce jest atrakcyjne dla miłośników wędkarstwa sportowego. Ludzie łowią tu karpie, sumy słodkowodne, pstrągi nie tylko dla jedzenia, ale także dla sportowej rywalizacji.
Nie każdy wędkarz ma wystarczające umiejętności, by złowić te ryby. I często po udanym połowie, znowu wypuszczają je na wolność.
Wędkowanie na Jeziorze Szkoderskim podlega surowym zasadom. Musisz uzyskać zezwolenie. Można je dostać w specjalnych centrach na wyspie Vranjina i w wiosce Virpazar. Może to być zarówno zezwolenie jednodniowe, jak i roczne.
Istnieje okres, kiedy całkowicie zabrania się wędkowania na jeziorze. Zazwyczaj trwa on od 15 marca do 1 czerwca.